ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΡΕΥΝΑ
Αξιόλογα στοιχεία για τα επίθετα των πρώτων αρρένων κατοίκων του Χαρβατίου, αλλά και για την πληθυσμιακή εξέλιξή του, καθώς και εκείνης της Κάντζας, που από κοινού συγκροτούσαν την πρώην Κοινότητα και τώρα το Δήμο Παλλήνης, προέκυψαν από έρευνα στο Μητρώο Αρρένων του Δήμου Κρωπίας, στον οποίο υπαγόταν το Χαρβάτι.
Από τα στοιχεία αυτά πληροφορούμεθα ότι πρώτος καταγεγραμμένος άρρην κάτοικος του Χαρβατίου είναι ο Τσιρίκος Κώστας (το όνομα του πατέρα του δεν αναγράφεται στο μητρώο), με αύξοντα αριθμό 29, ο οποίος είχε γεννηθεί το 1839 και είχε γραφεί στο Μητρώο Αρρένων του τότε Δήμου Κρωπίας.
Το Χαρβάτι, μαζί με άλλους οικισμούς των Μεσογείων, υπαγόταν από το 1839 και μετέπειτα στον Δήμο Κρωπίας, μέχρι το 1912 που ιδρύθηκε η Κοινότητα Παλλήνης.
Το σχετικό Βασιλικό Διάταγμα 3/1912 της ίδρυσης της Κοινότητας έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στο υπ’ αριθ. 282 Α΄ τεύχος της 26 (31) Αυγούστου 1912, το οποίο είχε υπογράψει αντί του βασιλέα Γεωργίου Α΄ ο διάδοχος Κωνσταντίνος, που ασκούσε χρέη αντιβασιλέα, έπειτα από πρόταση του υπουργού επί των Εσωτερικών Εμμ. Ρεπούλη. Το Χαρβάτι μετονομάσθηκε σε Παλλήνη με το Β.Δ. της 27ης Ιανουαρίου 1905 (ΦΕΚ 18).
Από το τηρούμενο Μητρώο Αρρένων, λοιπόν, του Δήμου Κρωπίας αντλούμε χρήσιμες πληροφορίες για τους πρώτους κατοίκους της πόλης, της σημερινής Παλλήνης.
Υπάρχουν τρία βιβλία Μητρώου Αρρένων που φυλάσσονται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Μαρκοπούλου Μεσογαίας, το οποίο ήταν για ένα χρονικό διάστημα έδρα του Δήμου Κρωπίας.
Στα βιβλία αυτά διαπιστώσαμε διπλοεγγραφές αρρένων κατοίκων των οικισμών που υπάγονταν στο Δήμο Κρωπίας καθώς και ορισμένων που διέμεναν στο Χαρβάτι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα τρία υπάρχοντα βιβλία κάλυπταν σε ορισμένες περιπτώσεις τα ίδια χρονικά διαστήματα.
Στην κορυφή κάθε σελίδας βιβλίου του Μητρώου αναγράφοντα τα ακόλουθα στοιχεία:
Μητρώον Αρρένων του Δήμου Κρωπίας καταρτισθέν εν έτει 1879, ανατυπωθέν δ’ εν έτει 1888.
Στη συνέχεια, σε επτά στήλες, δίδονται τα εξής στοιχεία:
Ο αύξων αριθμός αρρένων, το επώνυμο, το όνομα και το όνομα του πατέρα του εγγεγραμμένου. Ακολουθούν το έτος γέννησής του και τέλος καταχωρείται το όνομα της πόλης ή του χωρίου του Δήμου Κρωπίας, της νόμιμης εγκατάστασης ή καταγωγής του.
Στο δεύτερο βιβλίο υπάρχει και μία στήλη με την ηλικία του άρρενος κατά το έτος εγγραφής του στο μητρώο. Στο τέλος του αναφέρεται η ημερομηνία 10 Μαρτίου 1886 και φέρει την υπογραφή του Νομάρχη Αττικής και Βοιωτίας Ν.Α. Χατζόπουλου.
Παρατηρήσαμε ότι υπάρχουν και χειρόγραφες εγγραφές στο βιβλίο του μητρώου, γεγονός που οδηγεί στη σκέψη ότι αυτές έγιναν μεταγενέστερα από την εκτύπωσή του, επειδή είχε δοθεί η δυνατότητα να γνωστοποιηθούν, εκ των υστέρων, τα στοιχεία του άρρενα δημότη για τον οποίο δεν είχε πραγματοποιηθεί από την αρχή εγγραφή στο μητρώο.
Η εξέλιξη του πληθυσμού της Παλλήνης
Κατά τη δεκαετία του ’50 ο πληθυσμός της Παλλήνης διπλασιάσθηκε, αφού οι κάτοικοί της από 954 που ήταν το 1951 έφθασαν στους 1909 το 1961, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των απογραφών που έχει πραγματοποιήσει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος.
Την μικρότερη αύξηση, της τάξεως του 5,76%, σημείωσε ο αριθμός των κατοίκων της Παλλήνης κατά την ενδεκαετία Οκτώβριος 1940 – Απρίλιος 1951, αφού από 902 κατοίκους ανήλθε στους 964 αντίστοιχα. Υπενθυμίζουμε ότι στο χρονικό αυτό διάστημα είχαμε τον πόλεμο του 1940, τον εμφύλιο κλπ., που επηρέασαν αρνητικά την αύξηση του πληθυσμού.
Η αύξηση των κατοίκων της Παλλήνης συνεχίζει να είναι σημαντική, ειδικότερα μετά τη λειτουργία της Αττικής Οδού και του αεροδρομίου των Σπάτων, γεγονότα που είχαν ως αποτέλεσμα ο πληθυσμός της πόλης να ανέλθει σε16.679 κατοίκους κατά την απογραφή του 2001.
Είναι πολλοί, όμως, εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ήταν μεγαλύτερος ο αριθμός των συμπολιτών μας, αφού υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι δεν είχαν απογραφεί στην πόλη μας. όλοι όσοι το χρόνο της απογραφής διέμεναν στην Παλλήνη. Σήμερα, βέβαια, ο πληθυσμός της είναι ακόμα μεγαλύτερος, αφού η εγκατάσταση νέων κατοίκων συνεχίζεται, όπως προκύπτει και από τις αυξημένες πωλήσεις διαμερισμάτων και την ανέγερση νέων κατοικιών στην περιοχή.
Ας έλθουμε όμως, στην πληθυσμιακή εξέλιξη της Παλλήνη, όπως αυτή προκύπτει από τις επίσημες απογραφές των κατοίκων. Διευκρινίζεται ότι η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, στα αριθμητικά δεδομένα για την Παλλήνη, περιλαμβάνει εκείνα που αναφέρονται στους κατοικούντες το Χαρβάτι, την Κάντζα ή το Λεοντάριον, όπως μετονομάσθηκε αργότερα και σε άλλους οικισμούς της περιοχής της σημερινής πόλης.
Αναφορά στον αριθμό των κατοίκων του Χαρβατίου βρίσκουμε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του 1835, στην οποία έχει δημοσιευθεί η ίδρυση του Δήμου Μυρρινούντος, όπου αναγράφεται ότι το Χαρβάτι είχε 18 οικογένειες και 89 κατοίκους.
Τον Απρίλιο του 1844, όπως αναφέρει ο Ι. Σταματάκης στο βιβλίο του Χάρτης χωρογραφικός της Ελλάδος, περιέχων τα ονόματα, τις αποστάσεις και τον πληθυσμό κλπ., στο Χαρβάτι οι κάτοικοι είχαν αυξηθεί σε 166.
Στην απογραφή του Απριλίου του 1889 το Χαρβάτι είχε 177 κατοίκους, από τους οποίους οι 109 ήταν άρρενες και οι 68 θήλεις. Στην Κάντζα κατοικούσαν συνολικά 40 άτομα και από αυτά άρρενες ήταν 42 και θήλεις 8. Επομένως, ο συνολικός πληθυσμός που είχε απογραφεί στο «Χαρβάτιον» και την Κάντζα ήταν 217 άτομα.
Η Κοινότητα Παλλήνης (ιδρύθηκε το 1912), που υπαγόταν στην Επαρχία Αττικής του νομού Αττικής και Βοιωτίας, είχε κατά την απογραφή της18ης Δεκεμβρίου 1920 πληθυσμό 510 κατοίκους.
Στην Παλλήνη είχαν απογραφεί 266 άτομα, από τα οποία τα 141 ήταν άρρενες και τα 125 θήλεις. Τότε ο συνολικός πληθυσμός ήταν 510 κάτοικοι.
Στην Κάντζα κατοικούσαν 215 άτομα (109 άρρενες και 106 θήλεις).
Χαρβάτι Κάτω 45 κάτοικοι (άρρενες 27 και θήλεις 19).
Τα επόμενα στοιχεία προέρχονται από την απογραφή του πληθυσμού που είχε γίνει στις 16 Οκτωβρίου 1940, δηλαδή 12 ημέρες πριν από την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Τα αποτελέσματα αναφέρονται σε Βασιλικό Διάταγμα της 28ης Ιανουαρίου 1946. Τότε ο πληθυσμός της Παλλήνης ήταν 902 κάτοικοι. Δεν δίνονται όμως αναλυτικά στοιχεία για την Παλλήνη και την Κάντζα.
Η περαιτέρω εξέλιξη του πληθυσμού της Παλλήνης, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων της Κάντζας, είναι:
Το 1940 κάτοικοι 902, το 1951 954, το 1961 1.909, το 1971 3.190, το 1981 5.475, το 1991 10.908 και το 2001 είχαν απογραφεί 16.679 κάτοικοι.
Από τους δημοσιευμένους πίνακες της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος πληροφορούμεθα για την Παλλήνη ότι:
Κατά την απογραφή του 1889 το Χαρβάτι και η Κάντζα ανήκαν στο Δήμο Κρωπίας.
Το Χαρβάτι αναφέρεται στην απογραφή του 1920 για πρώτη φορά ως Κοινότητα Παλλήνης, αφού είχε ιδρυθεί το 1912. Την αποτελούσαν οι εξής τρεις οικισμοί: α) της
Παλλήνης, β) της Κάντζας και γ) του Χαρβατίου.
Στις απογραφές του 1928 και του 1951 οι οικισμοί ήταν επίσης τρεις και είχαν τις ονομασίες: α) Παλλήνη (Χαρβάτι), β) Κάντζα και γ) Χαρβάτι Κάτω.
Στην έκδοση που αναφέρονται τα αποτελέσματα της απογραφής υπάρχουν δύο σημειώσεις. Στην πρώτη αναφέρεται ότι με Διάταγμα της 27.7.1954 η Κάντζα μετονομάσθηκε σε «Λεοντάριον» (ΦΕΚ 188/Α/1954).Στη δεύτερη ότι το Κάτω Χαρβάτι μετονομάσθηκε σε «Πεύκα» (ΦΕΚ το παραπάνω). Η ονομασία αυτή είχε δοθεί επειδή στην περιοχή του Κάτω Χαρβατίου υπήρχαν πολλά πεύκα, σύμφωνα με τα λεγόμενα παλαιών κατοίκων της Παλλήνης.
Κατά την απογραφή του 1961, στους οικισμούς που αποτελούσαν την Κοινότητα Παλλήνης είχε συμπεριληφθεί και ο οικισμός «Αυλών». Είναι, όπως μας διευκρίνισε ο υποστράτηγος ε.α. Γιάννης Οικονόμου, παλαιά ονομασία της σημερινής Κοινότητας της Ανθούσας Αττικής.
ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΛΛΗΝΗΣ
Έτος Κάτοικοι Μεταβολή τοις %
Οικισμός Χαρβατίου
1835 89 –
(Ίδρυση Δήμου Μυρρινούντος)
Απογραφές
1844 166 –
1889 217 –
Κοινότης Παλλήνης
1920 510 –
1928 597 17,00
1940 902 51,00
1951 954 5,76
1961 1909 199,19
1971 3190 67,10
1981 5475 71,63
Δήμος Παλλήνης
1991 10908 99,23
2001 16679 52,90
