Η μάχη στο Μανιάκι 20 Μαίου 1825
Σαν σήμερα στις 20 Μαίου του 1825 στο Μανιάκι Μεσσηνίας, δόθηκε μια μάχη από τις πλέον άνισες που έχουν δοθεί κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1821.
Επικεφαλής των Ελληνικών στρατευμάτων ο Γρηγόριος Παπαφλέσσας και των Αιγυπτιακών στρατευμάτων ο Ιμπραήμ.
Από τον Μάιο του 1824 υπήρχαν πληροφορίες ότι η Αίγυπτος θα έπαιρνε μέρος στον ελληνοτουρκικό πόλεμο και παρ’ όλο που ο Αιγυπτιακός στόλος κατέστρεψε την Κάσο και ο τούρκικος στόλος τα Ψαρά, καμία προετοιμασία δεν ξεκίνησε από τη μεριά των Ελλήνων όντας πολύ απασχολημένοι με τον εμφύλιο.
Πράγματι το Φεβρουάριο του 1825 ο Ιμπραήμ έχοντας στην διάθεσή του 4000 χιλιάδες πεζούς και 400 τακτικούς ιππείς καθώς επίσης και τους άτακτους τους ονομαζόμενους Κιουλεμένηδες, αποβιβάστηκε στη Μεθώνη. Τις αιγυπτιακές δυνάμεις ( ειδικά του πυροβολικού και του μηχανικού) διοικούσαν έμπειροι Γάλλοι και Ιταλοί αξιωματικοί μισθοφόροι.
Στις 7 Απριλίου εκστρατεύει εναντίον των Ελλήνων που άργησαν να αντιδράσουν και στη μάχη στο Κρεμμύδι πέτυχε συντριπτική νίκη σε βάρος των Ελλήνων. Στις 26 Απριλίου κατάλαβε τη Σφακτηρία και μετά το Παλαιόκαστρο και το Νεόκαστρο στην Πύλο.
Ο Παπαφλέσσας διαβλέποντας τον κίνδυνο είχε ζητήσει από νωρίς την απελευθέρωση του Κολοκοτρώνη και των άλλων «ανταρτών», κάτι που δεν έγινε άμεσα. Τότε αποφασίζει να αναλάβει ο ίδιος την εκστρατεία κατά του Ιμπραήμ και αφού πήρε την έγκριση της κυβέρνησης , στις 28 Απριλίου φεύγει από το Ναύπλιο για την Τρίπολη, όπου συναντιέται με τον αδελφό του Νικήτα Φλέσσα και με άλλους οπλαρχηγούς και τους ζητάει να διαθέσουν τα παλληκάρια τους για τον αγώνα. Συνεχίζει για το Λεοντάρι και έρχονται δίπλα του και άλλοι αγωνιστές. Επόμενος σταθμός η Φρουτζάλα, όμως δεν βρίσκει ανταπόκριση. Επιχείρησε να συναντηθεί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη αλλά δεν κατέστη δυνατόν. Ο Πετρόμπεης αρκέστηκε σε μια επιστολή, όπου του έδινε συγχαρητήρια και τον συμβούλευε ότι ο Ιμπραήμ δεν ήταν Δράμαλης και έπρεπε να χτυπηθεί αμέσως αλλιώς το Έθνος κινδύνευε. Δύο μέρες μετά φθάνει στη Δράηνα και λαμβάνει μήνυμα από τον Πλαπούτα , ότι θα τον ενισχύσει με 1600 άνδρες, όπως επίσης ότι Αρκάδες οπλαρχηγοί θα σπεύσουν σε βοήθεια με άλλους 2000 άνδρες. Ο Παπαφλέσσας και όσοι ήταν μαζί του αναθάρρησαν, γιατί μέχρι τότε δεν υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση.
Στην Δράηνα ο Παπαφλέσσας ζήτησε να του υποδείξουν δύο σημεία ώστε να έχει την εποπτεία σε όλα τα μέρη μέχρι το Νεόκαστρο. Του υπέδειξαν το χωριό Πεδεμένου και το Μανιάκι. Στη Δράηνα καθώς έφθασαν και άλλες δυνάμεις συγκεντρώθηκαν περί τους 1300 άνδρες. Ο Παπαφλέσσας φεύγει από τη Δράηνα στις 16 Μαίου και στρατοπεδεύει στο Μανιάκι.
Εν τω μεταξύ λαμβάνει γράμμα από τον αδελφό του, Νικήτα Φλέσσα, ότι δεν θα μπορέσει να έρθει προς βοήθειά του και τον συμβουλεύει να μην πολεμήσει στο Μανιάκι και να στρατοπεδεύσει , σε άλλη περιοχή. Όμως ο Παπαφλέσσας δεν ακούει τη συμβουλή του και του γράφει μια επιστολή λέγοντας: «Εγώ άπαξ ωρκήσθην, να χύσω το αίμα μου εις την ανάγκη της πατρίδος και αυτή είναι η ώρα. Εύχομαι δε εις τον Θεόν, η πρώτη μπάλα του Ιμπραήμ να με πάρει εις το κεφάλι, διότι σου γράφω να ταχύνετε τον ερχομό σας και συ μου γράφεις κουραφέξαλα. Νικήτα, πρώτη και τελευταία επιστολή είναι αυτή. Βάστα την να την διαβάζεις καμιά φορά, να με θυμάσαι και να κλαίς».
Η αλήθεια είναι ότι η θέση που επέλεξε να αγωνιστεί ήταν πράγματι ακατάλληλη. Ο Παπαφλέσσας όμως κανέναν δεν άκουσε και όταν στις 19 Μαίου οι Έλληνες είδαν την στρατιά του Ιμπραήμ, περίπου 6000 άνδρες «είχε μαυρίσει ο κάμπος από τον πολύ στρατό» γράφει ο Φωτάκος, οι οπλαρχηγοί προσπάθησαν να τον μεταπείσουν για αλλαγή τοποθεσίας, αλλά αυτός τίποτα δεν άκουγε, τους υποτίμησε και τους αγνόησε, με αποτέλεσμα σύντομα να αρχίσουν οι αποχωρήσεις. Κάποιοι έφυγαν και κάποιοι έμειναν, μόνο από φιλότιμο.
Το πρωί της 19ης Μαίου εξαπέλυσε ο Ιμπραήμ, δύο επιθέσεις, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η αντίσταση των Ελλήνων ήταν σθεναρή. Παρ΄ όλα αυτά όμως πολλοί φοβήθηκαν και λιποτάκτησαν, με αποτέλεσμα να μείνει μόνο μια μικρή δύναμη 300 ανδρών.
Το μεσημέρι ξεκινά η τρίτη επιδρομή, στην οποία πήρε μέρος και ο ίδιος ο Ιμπραήμ. Εκείνη τη στιγμή φθάνει ο Πλαπούτας, με 1500 πολεμιστές, αλλά καθώς είδε την δυσκολία του πράγματος, αφού έριξε μια-δυο ομοβροντίες, αποχώρησε. Πολύ αργά για να κάνει κάτι, δυστυχώς!!!!
Η μάχη όμως ήταν άνιση και παρ’ όλο που οι εναπομείναντες Έλληνες και ο Παπαφλέσσας πολέμησαν ηρωικά νικήθηκαν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί, ανάμεσά τους και ο Παπαφλέσσας. Λέγεται ότι οι απώλειες των Ελλήνων ήταν περί τους 500-550 και του αιγυπτιακού στρατού, νεκρών και τραυματιών, περί τους 1200-1500.
Μετά την νίκη του ο Ιμπραήμ, όπως λέει ο Φωτάκος χωρίς να το αναφέρει κανείς άλλος, ζήτησε να βρουν τη σορό του Παπαφλέσσα και καθώς ήταν αποκεφαλισμένος, αφού βρήκαν και το κεφάλι, τον έστησαν όρθιο σε ένα δένδρο και ο Ιμπραήμ τον ασπάστηκε και είπε: «Πράγματι, αυτός ήταν ικανός και γενναίος άνθρωπος. Καλύτερα να παθαίναμε άλλη τόση ζημιά, αλλά να τον πιάναμε ζωντανό». Επίσης η παράδοση λέει ότι είχε πει ότι: «άλλους δέκα τέτοιους άνδρες να είχα συναντήσει δεν θα κέρδιζα την μάχη».
Παπαφλέσσας
Ένας από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Ελληνικής επανάστασης του 1821. Ο Γεώργιος Δικαίος Φλέσσας, όπως ήταν το κοσμικό του επίθετο, γεννήθηκε το 1788 στην Παλιανή Μεσσηνίας και ήταν το τελευταίο από τα πολλά παιδιά του Δημητρού Δικαίου και της Κωνσταντίνας.
Φοίτησε στην ονομαστή σχολή της Δημητσάνας και το 1816 χειροτονήθηκε μοναχός και πήρε το όνομα Γρηγόριος. Ο ζωηρός και εριστικός χαρακτήρας του τον έκανε να έρθει σε ρήξη με τον ηγούμενο της μονής της Βαλανιδιάς και έτσι μετατέθηκε στο μοναστήρι της Ρεκίτσας στη Μεγαλόπολη. Το 1818, αυτός του ο χαρακτήρας, τον ανάγκασε να τσακωθεί με ένα Τούρκο Αγά για κάποια κτήματα και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την φυγή του λένε ότι φώναξε στους Τούρκους που τον κυνήγησαν « Άντε ρε και που θα μου πάτε, θα ξαναγυρίσω η Δεσπότης η Πασάς και τότε θα λογαριαστούμε». Στην Κωνσταντινούπολη γνωρίστηκε με τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο και αυτός τον μύησε στην Φιλική Εταιρεία. Την ίδια περίοδο έγινε Αρχιμανδρίτης από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄.
Αφού έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας ταξίδεψε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες για να ενημερώσει για τον αγώνα. Κατάφερε, άλλοτε με αλήθειες και άλλοτε με ψέματα, να ενθουσιάσει πολλούς Έλληνες. Ο λόγος του παρορμητικός και ενθουσιώδης και έχει καταγραφεί σαν «ο μπουρλοτιέρης των ψυχών».
Επειδή η τακτική του θεωρήθηκε επικίνδυνη για τα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας , αποφάσισαν και τον έστειλαν στην Ελλάδα για να οργανώσει τον αγώνα. Τον Ιανουάριο του 1821 φτάνει στην Πελοπόννησο και παίρνει μέρος στην σύσκεψη της Βοστίτσας (το σημερινό Αίγιο) μαζί με εξέχοντα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και ηγέτες της εκκλησίας. Προσπάθησε να τους πείσει λέγοντας, ότι η Ρωσία θα βοηθήσει. αλλά δεν μπόρεσε και έτσι έληξε αυτή η σύσκεψη χωρίς αποτέλεσμα. Θυμωμένος έφυγε για την Μάνη και συναντήθηκε με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Στις 23 Μαρτίου συμμετείχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και έπειτα, αφού πέταξε τα ράσα, φορά την στολή του πολεμιστή και γυρνώντας όλη την Πελοπόννησο ξεσηκώνει τους Έλληνες, πότε με αλήθειες και πότε με ψέματα. Κλείστηκε στο κάστρο του Άργους να πολεμήσει, πήρε μέρος στη μάχη στα Δερβενάκια αλλά και σε άλλες πιο μικρές μάχες.
Έλαβε μέρος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο τον Δεκέμβριο του 1821 και στην Β΄ Εθνοσυνέλευση στο Άργος το 1823 και έτσι αρχίζει η ενασχόληση του με την πολιτική. Αναλαμβάνει το Υπουργείο Εσωτερικών καθώς επίσης και την Αστυνομία, ξεχνάει τους συμπολεμιστές του την περίοδο του εμφυλίου και συγκρούεται με τον Κολοκοτρώνη και άλλους πολεμιστές. Αυτό είναι μια μελανή σελίδα στην ιστορία του δυστυχώς.
Όταν όμως πάτησε στο Μοριά ο Ιμπραήμ, ο Παπαφλέσσας πρότεινε να αποφυλακιστεί ο Κολοκοτρώνης και ο ίδιος παρ’ ότι ήταν Υπουργός ξεκίνησε να πολεμήσει τον Ιμπραήμ. Στις 20 Μαίου 1825 στο Μανιάκι δέχτηκε επίθεση και έπεσε ηρωικά μαχόμενος.
Για τον Παπαφλέσσα και την όλη δράση του γράφτηκαν πολλά. Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος γράφει: «Υπήρξε ανήρ έχων όλα τα ελαττώματα και όλα τα προτερήματα του κρατίστου συνωμότου, το πλανάν και το πλανάσθαι, το τολμάν και το θνήσκειν….».
