Στον πόλεμο που σύμφωνα με δημοσιογράφους της εποχής ήταν “…..ένας πόλεμος στο πιο ακατάλληλο μέρος, την πιο ακατάλληλη στιγμή, με τον πιο ακατάλληλο αντίπαλο….”
Ο πόλεμος της Κορέας ξεκίνησε την 25η Ιουνίου 1950 όταν ο στρατός της Βόρειας Κορέας εισέβαλε στον Νότο και τελείωσε την 27η Ιουλίου 1953. Θεωρητικά ήταν ο πόλεμος μεταξύ των δύο κρατών της διηρημένης Κορέας σε Βόρεια και Νότια. Η Βόρεια Κορέα πρόσκειτο στο Ανατολικό στρατόπεδο και η Νότια στο Δυτικό. Η γραμμή διαίρεσης των δύο περιοχών ήταν ο 38ος παράλληλος της Κορεατικής Χερσονήσου.
Ο πόλεμος αυτός τελείωσε με την υπογραφή συνθήκης ,τρία χρόνια μετά στο ίδιο σημείο από το οποίο ξεκίνησε, χωρίς νικητές.
Είναι γνωστός σαν ” Ο Ξεχασμένος Πόλεμος ” γιατί συμπιέστηκε ανάμεσα στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και τον πόλεμο του Βιετνάμ, αλλά και επειδή κατέληξε σε τραγωδία με πολλά θύματα και χωρίς κανένα εμφανές τουλάχιστον όφελος και για τις δύο πλευρές.
Η απόφαση για τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων ήταν απόρροια διάφορων παραγόντων για την Ελλάδα την εποχή εκείνη. Το Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας στην Κορέα ( ΕΚ.Σ.Ε.) Νοέμβριος 1950 – Δεκέμβριος 1955 αποτελούσε την πρώτη ελληνική συμμαχική αποστολή στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και περιλάμβανε δυνάμεις του στρατού ξηράς και της αεροπορίας. Πιο συγκεκριμένα αποτελούνταν από ένα τάγμα 1000 ατόμων και ένα σμήνος της πολεμικής αεροπορίας από 67 άτομα ,7 αεροσκάφη C-47 Ντακότα.
Οι έλληνες στρατιώτες εκπαιδεύτηκαν στην περιοχή της Λαμίας και στις 15 Νοεμβρίου 1950 επιβιβάστηκαν στο αμερικανικό οπλιταγωγό «Τζένεραλ Χαν» με προορισμό την Κορέα…και στις 9 Δεκεμβρίου 1950 το ελληνικό τάγμα αποβιβάστηκε στο λιμάνι του Πουσάν στην Νότια Κορέα ,.ενώ στις 3 Δεκεμβρίου 1950 το ελληνικό σμήνος μετέβη στο θέατρο των επιχειρήσεων.
Από τις 18 Δεκεμβρίου 1950 και μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου 1953 το ελληνικό τάγμα διεξήγαγε σημαντικές αμυντικές και επιθετικές επιχειρήσεις, μέσα στα γενικότερα συμμαχικά σχέδια. Πολλές συγκρούσεις, στις οποίες συμμετείχε, υπήρξαν ιδιαίτερα σκληρές και αιματηρές, διεξήχθησαν σε απομακρυσμένες από την Ελλάδα περιοχές, κάτω από ιδιόμορφες κλιματολογικές συνθήκες και απέναντι σε πολυπληθέστερο αντίπαλο.
Οι κυριότερες μάχες του ΕΚ.Σ.Ε. ήταν: στο ύψωμα 381 τον Ιανουάριο του 1951,στο ύψωμα 326 τον Μάρτιο του 1951,στο ύψωμα Σκοτς τον Οκτώβριο του 1951,στο ύψωμα Νόρι τον Σεπτέμβριο του 1952,στο ύψωμα Χάρι τον Ιούνιο του 1953.
Το 13ο ελληνικό Σμήνος εκτέλεσε κυρίως αποστολές μεταφοράς προσωπικού και υλικού. ρίψεις εφοδίων και πυρομαχικών , νυχτερινές πτήσεις για συλλογή πληροφοριών. Από τις πιο γνωστές αποστολές υπήρξε η εκκένωση του αεροδρομίου του Χανγκάρι, προς το τέλος του 1950, με την οποία διέσωσε χιλιάδες τραυματίες των συμμάχων. Το ελληνικό Σμήνος παρέμεινε στην Κορέα μέχρι τον Μάιο του 1955 εκτελώντας συνολικά 2.916 αποστολές.
Λίγο πριν υπογραφεί η ανακωχή του πολέμου της Κορέας από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, γίνεται η πιο φονική μάχη του πολέμου, η μάχη για την κατάληψη του υψώματος Χάρρυ. Σε αυτή τη σκληρή μάχη, οι 110 Έλληνες στρατιώτες του 3ου Λόχου του Τάγματος Πεζικού του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος (ΕΚΣΕ), σταμάτησαν περίπου 3.000 Κινέζους οι οποίοι πολεμούσαν στο πλευρό των Βορειοκορεατών.
Τις προηγούμενες ημέρες, Κινέζοι και Αμερικάνοι καταλάμβαναν διαδοχικά το στρατηγικό αυτό σημείο με τεράστιες απώλειες. Χιλιάδες Κινέζοι επιτίθοντο κατά κύματα. Οι Αμερικανοί λυγίζουν από τις απώλειες και ζητούν από τους Έλληνες να υπερασπιστούν το κρίσιμο ύψωμα.
Ο Αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Κουμανάκος διοικητής του Τάγματος, διατάζει το Λοχαγό Κωνσταντίνο Σκαλτσά, διοικητή του 3ου Λόχου Πεζικού, να αναλάβει αυτή την αποστολή. Έτσι, στις 16 Ιουνίου, οι 110 Έλληνες στρατιώτες του 3ου Λόχου αναλαμβάνουν να υπερασπιστούν το θρυλικό ύψωμα Χάρρυ. Όταν ανέβηκαν πάνω στο ύψωμα δεν βρήκαν χαράκωμα, δεν βρήκαν παρά μόνο πτώματα και δε μπορούσαν να αναπνεύσουν από τη δυσοσμία. Αρχίζουν να σκάβουν χαρακώματα πέφτοντας συνέχώς πάνω σε νεκρούς των προηγούμενων μαχών με τα σκουλήκια να βαδίζουν στα πτώματα. Την πρώτη μέρα οι Έλληνες οργανώθηκαν φτιάχνοντας θέσεις μάχης.
Τη νύχτα της 17 Ιουνίου αρχίζει η πρώτη επίθεση των Κινέζων. Ενώ οι Κινέζοι επιτίθενται κατά κύματα, οι Έλληνες αντιστέκονται ηρωικά και αποκρούουν επιτυχώς την πρώτη επίθεση. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν τους Έλληνες ανεφοδιάζοντάς τους συνεχώς με πυρομαχικά, υποστηρίζοντας με βολές πυροβολικού, ενώ με τις φωτοβολίδες τους έκαναν τη νύχτα μέρα. Οι Κινέζοι αφού ετοιμάστηκαν για το δεύτερο κύμα, έπειτα από μιάμιση ώρα, εξαπολύουν νέα επίθεση με ακόμα μεγαλύτερη σφοδρότητα. Όμως και η δεύτερη επίθεση των Κινέζων αποτυγχάνει. Την τρίτη ημέρα, στις 18 Ιουνίου, οι Κινέζοι αφού αναπλήρωσαν εκ νέου τις απώλειες τους, εξαπολύουν την τρίτη και τελευταία επίθεση, αλλά και αυτή απέτυχε από τη σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Μετά και την τρίτη αποτυχημένη επίθεση, οι Κινέζοι ηττημένοι οριστικά και έχοντας τεράστιες απώλειες, υποχωρούν και εγκαταλείπουν κάθε άλλη προσπάθεια για κατάληψη του υψώματος Χάρρυ, ενώ η Μεραρχία στην οποία ανήκε το επιτιθέμενο Σύνταγμα κρίθηκε ανενεργή! Οι Κινέζοι ανέφεραν ότι είχαν καταμετρημένες απώλειες 250 νεκρούς. Η εκτίμηση όμως είναι ότι σκοτώθηκαν περίπου 1450 Κινέζοι στρατιώτες. Ακριβής υπολογισμός δεν είναι εφικτός γιατί οι Κινέζοι κατά την αποχώρησή τους έπαιρναν και τους νεκρούς, ώστε να μη γνωρίζει ο αντίπαλος τις πραγματικές απώλειες.
Οι Έλληνες έχασαν 5 στρατιώτες και είχαν 18 τραυματίες.
Ο ελληνικός Λόχος που αμύνθηκε στο ύψωμα Χάρρυ, διαμνημονεύθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ και η σημαία του ελληνικού Τάγματος παρασημοφορήθηκε. Αξιωματικοί και στρατιώτες παρασημοφορήθηκαν εν ζωή αλλά και μετά θάνατο για την ανδρεία που επέδειξαν.
Σε όλες τις μάχες οι ελληνικές δυνάμεις επέδειξαν εξαιρετική επιχειρησιακή ετοιμότητα και οι συνεχείς πολεμικές επιτυχίες που σημείωσε το εκστρατευτικό σώμα προκάλεσαν τον θαυμασμό των λοιπών συμμάχων.
Η συμβολή των Ελλήνων στρατιωτών στον πόλεμο ήταν τεράστια. Οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν γενναία , έδωσαν σκληρές μάχες και ποτέ δεν υποχώρησαν.
Το ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα όμως είχε επιδείξει και φιλανθρωπικό έργο στην Κορέα. Με έρανο μεταξύ του προσωπικού του ΕΚ.Σ.Ε. πραγματοποιήθηκε η ανέγερση του ναού του Αγίου Νικολάου στο κέντρο της Σεούλ. Οι γιατροί και οι νοσοκόμοι του τάγματος παρείχαν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε Κορεάτες, ενήλικες και παιδιά, θύματα του πολεμικών συγκρούσεων.
Από το φθινόπωρο του 1953 το ΕΚ.Σ.Ε. αποτελούσε Σύνταγμα, το οποίο εντάχθηκε στην 3η αμερικανική Μεραρχία και εγκαταστάθηκε στην αμυντική τοποθεσία Τσορβόν. Στις 10 Μαρτίου 1955 περιορίστηκε και πάλι σε τάγμα, ενώ σταδιακά ξεκίνησε ο επαναπατρισμός του στρατεύματος που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1955.
Οι απώλειες των Ελλήνων ανήλθαν σε 186 νεκρούς και 566 τραυματίες. Επίσης απωλέσθηκαν και 4 αεροσκάφη C-47 Ντακότα. Η Νότια Κορέα προς τιμή της ελληνικής συμμετοχής ανήγειρε στην κοιλάδα των ηρώων, κοντά στην Σεούλ, μνημείο για τους Έλληνες πεσόντες μαχητές.
Εξήντα χρόνια αργότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κορέας, Μιουνγκ-μπακ Λι, είχε αναφέρει: «Το λίκνο του πολιτισμού και της δημοκρατίας, η Ελλάδα, απέστειλε τους γιους και τις θυγατέρες της, εκ των οποίων οι 840 άνδρες ανήκαν στο Βασιλικό Ελληνικό Τάγμα Πεζικού, να πολεμήσουν στον Κορεατικό Πόλεμο. Τον Ιανουάριο του 1951, οι Έλληνες στρατιώτες νίκησαν τον εχθρό στη – στρατηγικά σημαντική – μάχη του Λόφου 381, χωρίς πολλές απώλειες. Αυτός ο αξιοσημείωτος άθλος έδειξε πόσο γενναίοι ήταν οι Έλληνες πολεμιστές και πόσο αποφασισμένοι ήταν να υπερασπίσουν την ελευθερία. Οι Κορεάτες δεν θα ξεχάσουν ποτέ τους γενναίους Έλληνες πολεμιστές που αγωνίστηκαν για την υπεράσπιση της ελευθερίας της». Η αποστολή των Ελλήνων σε έναν πόλεμο τόσο μακρινό προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία. Ωστόσο, την περίοδο του πολέμου, τα κατορθώματά των Ελλήνων στρατιωτών γέμισαν περηφάνια τον λαό και το εκστρατευτικό σώμα τιμήθηκε για την ηρωική του δράση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Κορέας και την Κυβέρνηση. Κοντά στη Σεούλ έχει στηθεί μνημείο για τους πεσόντες Έλληνες που γράφει: «Οι γενναίοι αυτοί στρατιώτες της Ελλάδας ενσάρκωσαν το εύδαιμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον το έμψυχον. Τιμή και δόξα τοις πεσούσι πολεμιστές».
Παλλήνη 21ος αιώνας, ζούμε δίπλα σε ήρωες. Σε ήρωες που ποτέ δεν υπερηφανεύτηκαν για τίποτα, σε ήρωες που κάποια στιγμή από τυχαία γεγονότα ανακαλύπτουμε ότι ήταν και αυτοί εκεί.
Είναι φίλοι ,συγγενείς, γείτονες, λέμε καλημέρα ,χαμογελάμε ,μετέχουμε σε εκδηλώσεις ,και κάποια στιγμή αρχίζουμε να βλέπουμε τον ήρωα πίσω από τον φίλο, τον 20χρονο νέο πίσω από τα λευκά μαλλιά του γείτονα ,την μεγάλη ελληνική ψυχή πίσω από τις καθημερινές ασχολίες του οικογενειάρχη ……
Έλληνες από την Παλλήνη στον Πόλεμο της Κορέας. Ποιοί ήταν ,πόσοι ήταν, που, πότε και γιατί.
Από τα στοιχεία που διαθέτουμε οι νεαροί τότε Παλληνιώτες που επιβιβάστηκαν στο οπλιταγωγό “Τζένεραλ Χαν ” με προορισμό την Κορέα ήταν :
Σκηνές από έναν πόλεμο:
Ας δανειστούμε από τον Νικηφόρο Βρετάκο τα λόγια ενός στρατιώτη που ψιθυρίζει στο αλβανικό αλλά και σε όλα τα μέτωπα του κόσμου …..
Η νύχτα μάς βελονιάζει τα κόκκαλα μέσα στ’ αμπριά· εκεί μέσα
μεταφέραμε τα φιλικά μας πρόσωπα και τ’ ασπαζόμαστε
μεταφέραμε το σπίτι και την εκκλησιά του χωριού μας
το κλουβί στο παράθυρο, τα μάτια των κοριτσιών,
το φράχτη του κήπου μας, όλα τα σύνορά μας,
την Παναγία με το γαρούφαλο, ασίκισσα,
που μας σκεπάζει τα πόδια πριν απ’ το χιόνι,
που μας διπλώνει στη μπόλια της πριν απ’ το θάνατο.
Μα ό,τι κι αν γίνει εμείς θα επιζήσουμε.
Άνθρωποι κατοικούν μες στο πνεύμα της Ελευθερίας αμέτρητοι,
Άνθρωποι όμορφοι μες στη θυσία τους, Άνθρωποι.
Το ότι πεθάναν, δεν σημαίνει πως έπαψαν να υπάρχουν εκεί,
με τις λύπες, τα δάκρυα και τις κουβέντες τους.
Ο ήλιος σας θα ‘ναι ακριβά πληρωμένος.
Αν τυχόν δεν γυρίσω, ας είστε καλά,
σκεφτείτε για λίγο πόσο μου στοίχισε.
(Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια της πατρίδας μου
δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).
Όταν γραφόταν το άρθρο και συγκεντώνονταν τα στοιχεία, ο ένας εκ των δύο πολεμιστών ,ο Κωνσταντίνος Κοντογιάννης ήταν εν ζωή. Στο αίτημα του ΠΑΛΛΗΝΕΑ να μας μιλήσει για τις μνήμες του από πόλεμο στη Κορέα δέχθηκε με μεγάλη χαρά.
Ευχαριστούμε τις οικογένειες Γιακουμή και Κοντογιάννη για το φωτογραφικό υλικό.
Πηγές :
Γενικό Επιτελείο Στρατού. Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. Ιστορία του Ελληνικού Στρατού, 1821-1967. Αθήνα 1997, Η μηχανή του χρόνου .
