Η Παλλήνη είναι ο αρχαιότερος Δήμος της Μεσογαίας.
Οι δύο ισχυρές πόλεις της αρχαιότητας, Αθήνα και Παλλήνη, ενώθηκαν όταν ο Θησεας ο βασιλιάς της Αθήνας πάντρεψε το γιό του Ιππόλυτο με την αδελφή των Παλλαντιδών Αρικία (ούτως επήλθεν η ένωσις Αθηναίων και Παλληναίων).
Η κατοίκηση της Παλλήνης συνεχίστηκε και στα χρόνια που ακολούθησαν την κλασική εποχή.
Την αδιάσπαστη συνέχεια της κατοίκησης στην περιοχή έως σήμερα επιβεβαιώνουν, διάφορα σωζόμενα κατάλοιπα από τη ρωμαϊκή και υστερορωμαϊκή εποχή.
Η κατοίκηση του χώρου κατά τα υστερορωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια συμπληρώνεται από μεγάλες αγροικίες και εξοχικές κατοικίες.( Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή της Παλλήνης αποκαλούνταν Χαρβάτι.)
Σύμφωνα με τον Δ. Σουρμελή ο κάτοικός της Παλλήνης ονομαζόταν Παλληνεύς. «Κατέστη δε ο Δήμος αυτός ονομαστός και δια τον αυτόθι ναόν της Παλληνίδος Αθηνάς και δια την μάχην του Πεισιστράτου μετά των εναντιών του».
Οι «σχέσεις» της Θεάς Αθηνάς με την Πεντέλη ξεκινούν από τα πανάρχαιο χρόνια στην περιοχή της Παλλήνης, στους νότιους πρόποδες του βουνού. Σύμφωνα με μία παράδοση, η λατρεία της πρωτοεμφανίστηκε στην Αττική από την Παλλήνη, και εκεί η Θεά απέκτησε τα καταγάλανα μάτια της. Αυτό, ίσως έχει να κάνει με το γεγονός, ότι τον γαλανότερο ουρανό μπορεί να τον συναντήσει κάποιος μόνο στην Αττική.
Η θεά Αθηνά και η Παλλήνη συνδέονται με πολλούς αττικούς μύθους. Είναι το πεδίο της Γιγαντομαχίας, στη διάρκεια της οποίας η Αθηνά σκότωσε τον γίγαντα Πάλλαντα ή σε άλλη εκδοχή τη Γοργόνα.
Γνωρίζουμε ήδη από τη Μυθολογία μας την περίπτωση με την Αθηνά, όπου απ’ την Παλλήνη επέλεξε να αποκολλήσει ένα τεράστιο βράχο, πάνω στον οποίο προοριζόταν να στηθεί η ακρόπολη των Αθηνών.
Σύμφωνα με την Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα, αρχαιολόγο της Β΄ΕΚΠΑ, τα ερείπια του ναού που έχουν σήμερα αποκαλυφθεί είναι μόνον θεμέλια. Θεμέλια όμως που μας επιτρέπουν, με αρκετή προσέγγιση, την αποκατάσταση της κατόψεως του ναού, κι αυτό γιατί ο ναός ανήκει σε γνωστό κτηριακό ναικό τύπο και γιατί η διατήρησή τους είναι πολή καλή. Πρόκειται για δωρικό, περίπτερο εξάστυλο ναό των μέσων του 5ου αι. π.Χ. και βρέθηκε στον αρχαίο τότε Δήμο Παλλήνης που τοποθετείται δυτικότερα από τη σύγχρονη Παλλήνη, στις τοποθεσίες μεταξύ Μπαλάνας, Γερακα και Σταυρού το σημερινό Γαργητό.
Ένα μέρος των ερειπίων του ναού της Παλληνίδος έχει αποκαλυφθεί από την άρχαιολογική σκαπάνη και τμήματά του μάλλον βρίσκονται κάτω από σύγχρονες κατασκευές.
Ο αρχαιολογικός χώρος καθαρίστηκε πρόσφατα από τον Δήμο Παλλήνης και οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο προέρχονται από την πρόσφατη επίσκεψη του συλλόγου μας «Ο ΠΑΛΛΗΝΕΥΣ» στα ερείπια του ναού.
Η πόλη μας έχει βρει τα ίχνη της θεάς της.
Παλλάς
μονογενής
σεμνό τέκνο του μεγάλου Διός,
καταγομένη
εκ του Διός
μακάρια θεά, πολεμοκρούστη
αγριόθυμε
άρρητε
ρητή
που φέρεις μεγάλο όνομα
που κατοικείς στα άντρα
που
κυβερνάς λόφους υψηλές ακροκορυφές
και σκιερά
όρη, και τέρπεις τον νου
σου στις δασώδεις κοιλάδες
………………
…………………..
άκουσέ
με που προσεύχομαι, και δώσε πανευτυχή ειρήνη
και
πλησμονή και υγιεία σε ευδαίμονες ώρες,
γλαυκομμάτα,
ευρεσίτεχνε, πολυλιτάνευτη
βασίλισσα.
Απόδοση από τον ορφικό ύμνο στην θεά Αθηνά.
Οι φωτογραφίες είναι από πρόσφατη επίσκεψή του συλλόγου μας στα ερείπια του ναού.
